Wielkość liter:
Kontrast:
Infoteka nr 70. Przegląd mediów – 31. 05. 2023 r.
Zawiera wybrane przez Biuro ZG SEiRP artykuły i informacje opublikowane w prasie i mediach elektronicznych dotyczące walki z ustawą represyjną, a także związane z innymi sprawami ważnymi dla naszego środowiska
Sejm zadecydował w sprawie lustracji 40 tysięcy urzędników.
26 maja 2023 roku Zjednoczona Prawica odrzuciła sprzeciw Senatu dotyczący ustawy o służbie cywilnej. Chodzi o lustrację 40 tysięcy urzędników. Nowe przepisy przewidują, że ci, którzy współpracowali z organami bezpieczeństwa PRL z automatu stracą pracę. Teraz ustawa trafi na biurko prezydenta Andrzeja Dudy
Robert Horbaczewski
Każdy, kto pracował lub współpracował z organami bezpieczeństwa do 1990 roku, błyskawicznie – w ciągu 15 lub 30 dni – straci pracę w służbie cywilnej lub administracji publicznej. Nie będzie miało znaczenia jakie zadania w rzeczywistości wykonywała dana osoba albo ile czasu zostało jej do emerytury. Nie będzie jej przysługiwało prawo odwołania się do sądu. W piątek Sejm odrzucił weto Senatu i ponownie przyjął przepisy krytykowane przez m.in. RPO i Naczelną Radę Adwokacką.
Zmiany do ustawy z 16 września 1982 r. o pracownikach urzędów państwowych wprowadzono na wniosek MSWiA przy okazji nowelizacji ustawy o służbie cywilnej i innych ustaw. Nowela dotyczy osób, które w okresie od 22 lipca 1944 r. do 31 lipca 1990 r. pełniły służbę i pracowały w organach bezpieczeństwa państwa lub były współpracownikami tych organów w rozumieniu przepisów tzw. ustawy lustracyjnej. Z przepisów ustawy wynika, że takie osoby (także nie będące urzędnikami) będą miały zakaz zatrudnienia w służbie cywilnej oraz urzędach państwowych. Przepis obejmie zarówno wyższe stanowiska, jak i stanowiska wspomagające w administracji rządowej i państwowej.
Uzasadnieniem dla wprowadzenia tych przepisów jest konieczność zapewnienia bezpieczeństwa państwa, szczególnie w sytuacji podwyższonego zagrożenia w związku z atakiem Rosji na terytorium Ukrainy – uzasadnił Dobrosław Dowiat-Urbański, szef służby cywilnej.
oprac.WS 25.05.2023. aktualizacja 25.05.2023. Nachodzi wielka lustracja w administracji. Antoni Macierewicz chce prześwietlić 40 tys. osób. Antonii Macierewicz, wiceprzewodniczący Prawa i Sprawiedliwości, zapowiedział ustawę lustracyjną, za pomocą której chce prześwietlić całą administrację. Chodzi o powiązania z pracą lub służbą w organach bezpieczeństwa państwa – podaje Oko.press.
Jak przypomina portal, 23 maja Macierewicz zapowiedział w Telewizji Republika, że przygotowywana jest ustawa lustracyjna, która obejmie całą administrację.
– Mamy nadzieję, że dzięki temu będziemy mieli gwarancję całkowitego bezpieczeństwa i środowiska agenturalne nie będą mogły wpływać na bezpieczeństwo Polski – wskazał były szef resortu obrony.
Gazeta Prawna 14 kwietnia 2023, Sejm uchwalił nowelizację ustawy o służbie cywilnej, która przewiduje m.in., że w korpusie tej służby i urzędach państwowych nie będą mogli być zatrudnieni współpracownicy organów bezpieczeństwa w latach 1944–90. Wprowadza ona też zmiany w Krajowej Szkole Administracji Publicznej. Za uchwaleniem przygotowanej przez Kancelarię Prezesa Rady Ministrów nowelizacji ustawy o służbie cywilnej i niektórych innych ustaw głosowało w piątek 231 posłów, 221 było przeciwko, nikt nie wstrzymał się od głosu.
Jedną ze zmian, wniesioną na wniosek MSWiA, jest zakaz zatrudniania w służbie cywilnej oraz w urzędach państwowych osób, które w okresie od 22 lipca 1944 roku do 31 lipca 1990 roku pełniły służbę i pracowały w organach bezpieczeństwa państwa lub były współpracownikami tych organów w rozumieniu przepisów tzw. ustawy lustracyjnej. Według MSWiA za takim zakazem przemawia konieczność maksymalnego wzmocnienia bezpieczeństwa państwa w kontekście agresji Rosji na Ukrainę, a takie osoby „nie dają rękojmi rzetelności wykonywanych obowiązków służbowych”.
PiS chce zlustrować 40 tys. osób. I zwalniać „bez odwołania”
Z powodu wojny Rosji z Ukrainą PiS chce przeprowadzić dekomunizację wśród pracowników urzędów państwowych za pomocą nowelizacji ustawy cywilnej. Protestuje Rzecznik Praw Obywatelskich: to stosowanie odpowiedzialności zbiorowej, bez odwołania, bez odprawy. Agata Szczęśniak. Dzisiaj. „Tego typu rozwiązanie, będące w istocie ustawową sankcją wymierzoną zbiorowo pewnej grupie obywateli, trudno uznać za postać proporcjonalnego ograniczenia wolności i praw człowieka” — stwierdził Rzecznik Praw Obywatelskich prof. Marcin Wiącek. Dodał, że część przepisów nowelizacji ustawy o służbie cywilnej nie spełnia standardów demokratycznego państwa.
Wygaszenie stosunków pracy w Służbie Cywilnej i urzędach państwowych za związki ze służbami PRL. Opinia RPO dla Senatu.
AKTUALIZACJA: Senat RP na posiedzeniu 11 maja 2023 r. odrzucił nowelizację ustawy o służbie cywilnej
Jacek Misztal, redaktor Bankier.pl 2023-04-15. W 2017 roku PiS zmniejszył świadczenia emerytalne i rentowe byłym funkcjonariuszom służb PRL. Wielu poszkodowanych przez nowe przepisy nie odpuściło i odzyskało w sądach dotychczasowe świadczenia. Zawieszonych jest jednak ok. 10 tys. podobnych spraw. 30 grudnia 2016 roku prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę dezubekizacyjną. Na jej mocy od 1 października 2017 r. świadczenia byłych funkcjonariuszy aparatu bezpieczeństwa PRL oraz ich rodzin nie mogą być wyższe niż średnie emerytury i renty wypłacane przez ZUS. Jednak niektórym obniżono świadczenia do poziomu emerytury minimalnej – obecnie to ok. 1,4 tys. zł na rękę. Emeryci szturmują sądy
8000 emerytów wygrało przed sądem okręgowym przywrócenie świadczenia w dawnej wysokości – informuje Stowarzyszenie Emerytów i Rencistów Policyjnych, powołując się na dane sądów. Wśród nich znalazł się m.in. generał Gromosław Czempiński, który brał udział w operacji „Samum”, podczas której pomógł ewakuować z Iraku amerykańskich żołnierzy – podała „Gazeta Wyborcza”. 4,5 tys. funkcjonariuszy wygrało już w apelacji i musiano przywrócić im pełną emeryturę. W apelacji rząd przegrał w 90 proc. rozpatrzonych spraw – dodano. Nie wszyscy mogą jednak cieszyć się z wygranej. Z danych sądowych wynika, że ok. 8 tys. osób nie doczeka się wyroku, bo zmarło – mówi Jan Gaładyk ze Stowarzyszenia Emerytów i Rencistów Policyjnych. Co więcej, szacuje się, że ok. 10 tys. procesów jest w zawieszeniu właśnie przez to, że ustawa dezubekizacyjna trafiła do Trybunału Konstytucyjnego.
Gazeta Prawna Piotr Szymaniak 18 maja 2023. Kolejny sąd pyta Trybunał Konstytucyjny o zgodność z ustawą zasadniczą przepisów ustawy o Sądzie Najwyższym, na podstawie których inne składy SN są związane uchwałą, której nadano moc zasady prawnej. W praktyce chodzi o podważenie głośnej uchwały Izby Pracy SN (III PZP 6/22) stwierdzającej, że rozpoznanie odwołania w składzie jednoosobowym na podstawie art. 15zzs1 ust. 1 pkt 4 specustawy covidowej jest niezgodne z konstytucją, ponieważ ogranicza prawo do sprawiedliwego rozpatrzenia sprawy i prowadzi do nieważności postępowania. Uchwale tej nadano moc zasady prawnej
Krzysztof Sobczak
Krajowa Rada Sądownictwa poinformowała w sobotę, że zaskarży do Trybunału Konstytucyjnego uchwałę Sądu najwyższego, w której siedmioosobowy skład uznał za wadliwe wprowadzone podczas pandemii rozpatrywanie spraw w drugiej instancji w składach jednoosobowych. KRS zawnioskuje także do TK o zawieszenie tej uchwały do wyroku Trybunału. Rozpoznanie sprawy cywilnej przez sąd drugiej instancji w składzie jednego sędziego ukształtowane na podstawie ustawy o zwalczaniu COVID-19, ogranicza prawo do sprawiedliwego rozpatrzenia sprawy. Nie jest konieczne dla ochrony zdrowia publicznego (art. 2 i art. 31 ust. 3 Konstytucji RP) i prowadzi do nieważności postępowania – taką uchwałę w składzie siedmiu sędziów podjęła 26 kwietnia br. Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Najwyższego. Sąd Najwyższy nadał tej uchwale moc zasady prawnej i ustalił, że przyjęta w uchwale wykładnia prawa obowiązuje od dnia jej podjęcia.
Komunikat – KRS kieruje do TK wniosek w sprawie uchwały siedmiu sędziów Izby Pracy SN z 26 kwietnia br. i wniosek o zabezpieczenie dotyczący tej uchwały. Opublikowano: 20 maj 2023. Krajowa Rada Sądownictwa skieruje do Trybunału Konstytucyjnego wniosek o zbadanie zgodności z Konstytucją RP uchwały 7 sędziów Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych SN z 26 kwietnia 2023 r. Stwierdzono w niej, że rozpoznanie odwołania w sprawie cywilnej przez jednego sędziego na podstawie procedury antycovidowej ogranicza prawo do sprawiedliwego procesu. Uchwała Sądu Najwyższego w składzie 7 sędziów z 26 kwietnia 2023 r. jest, zdaniem Krajowej Rady, niezgodna z Konstytucją RP i prawem międzynarodowym.
Krajowa Rada kieruje też do Trybunału wniosek o udzielenie zabezpieczenia poprzez zawieszenie mocy i skutków uchwały sędziów Izby Pracy Sądu Najwyższego z 26 kwietnia 2023 r., której nadano moc zasady prawnej do czasu ostatecznego rozstrzygnięcia wniosku KRS do Trybunału o zbadanie zgodności z Konstytucją tej uchwały sędziów Izby Pracy SN.
https://oko.press/43-sedziow-apelacyjnych-dymisja-schaba-i-radzika
Apel jest bezprecedensowy, bo po raz pierwszy za władzy PiS sędziowie tak ważnego sądu wzywają do dymisji nominatów Ziobry. Stawiają im poważne zarzuty bezprawnego przenoszenia sędziów, niewykonania orzeczenia ETPCz i brak reakcji na ingerencję w orzeczenia sądu. 13 maja 2023 Mariusz Jałoszewski, sędziowie Sądu Apelacyjnego w Warszawie żądają dymisji Piotra Schaba i Przemysława Radzika. Mają dość ich rządów w tym sądzie. Piotr Schab – na zdjęciu u góry – jest prezesem SA, a Radzik jest wiceprezesem.
Sędziowie wystosowali oświadczenie, w którym wyrażają „dezaprobatę i sprzeciw (potępienie) wobec podjętych przez Prezesa i Wiceprezesów tego Sądu z rażącym naruszeniem norm prawnych i etycznych działań”.
Patrycja Rojek-Socha
Minęły trzy tygodnie od uchwały Izby Pracy Sądu Najwyższego, podważającej składy jednoosobowe – nadal nie ma uzasadnienia, a sprawy spadają z wokand. W sądach odbyły się narady, z których w większości wynika, że sędziowie sami powinni uporać się z problemem. Pełnomocnicy podkreślają, że takiego obrotu sprawy można było spodziewać się już na etapie wprowadzenia rozwiązań covidowych – to co dobre dla sądów, nie okazało się dobre dla obywateli
Ewa Sławińska-Ziaja. Radca prawny w Trans Lawyers Kancelaria Prawna.
Sąd Najwyższy podjął 26 kwietnia uchwałę, skutkiem której wyrokom zapadłym w drugiej instancji, a także tym, które dopiero zostaną wydane, grozi nieważność. Uchwała może otworzyć drogę do wzruszenia spraw zapadłych przed sądem drugiej instancji w trakcie pandemii Covid-19. Z kolei w zakresie prowadzenia spraw, które nadal się toczą powstał chaos prawny i organizacyjny.
Gazeta Prawna Paulina Zawadzka –Filipczyk
Sąd Najwyższy ocenił (wyrok z 16 marca 2023 r. sygn. akt II USKP 120/22 – pełny tekst wyroku tutaj: http://www.sn.pl/sites/orzecznictwo/orzeczenia3/ii%20uskp%20120-22.pdf) jako niekonstytucyjną zasadę wynikającą z art. 15c ust. 3 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy i ich rodzin (t.j. Dz.U. 2022 r. poz. 1626 zez zm., dalej: zaopatrzeniowa), która prowadzi to obniżenia emerytur wszystkim byłym funkcjonariuszom PRL do poziomu przeciętnej emerytury wypłacanej przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Zdaniem SN niezgodność takiego mechanizmu z konstytucją wynika z naruszenia zasady proporcjonalności. Mechanizm obniżenia ma charakter automatyczny i jest realizowany bez uwzględnienia długości i charakteru służby takiego funkcjonariusza. Oznacza to, że zdaniem Sądu Najwyższego sankcja w postaci obniżenia emerytury do poziomu średniej emerytury wypłacanej przez ZUS może okazać się niesprawiedliwa jako zbyt dotkliwa.
Rząd ogranicza krąg podmiotów uprawnionych do zgłaszania naruszeń. Publikacja: 29.05.2023, Paulina Szewioła.
Tak wynika z najnowszej wersji projektu ustawy o ochronie osób zgłaszających naruszenia prawa. Cały czas regulacje w tym zakresie nie zostały przyjęte przez rząd. Chociaż niedługo może się to zmienić. Kolejna wersja projektu trafiła bowiem właśnie na Stały Komitet Rady Ministrów. Znalazło się w niej kilka ważnych zmian w stosunku do wersji przedstawionej w lipcu 2022 r., a potem w styczniu 2023 r.
Ograniczono krąg podmiotów uprawnionych do zgłaszania nieprawidłowości. Rząd usunął z niego funkcjonariuszy służb mundurowych (np. policjantów) oraz żołnierzy zawodowych. Ci drudzy, na skutek uwzględnienia uwagi ministra obrony narodowej, zostali jednak ponownie dopisani. Cały czas otwarta jest natomiast kwestia funkcjonariuszy służb mundurowych w związku ze stanowiskiem ministra spraw wewnętrznych i administracji (podtrzymującym wyłączenie tej kategorii osób z projektowanej ustawy). Rozbieżności w tym zakresie ma rozstrzygnąć Stały Komitet Rady Ministrów.
Gazeta Prawna, Piotr Szymaniak
Rozpoznanie sprawy odwoławczej w składzie jednego sędziego ogranicza prawo do sprawiedliwego rozpatrzenia sprawy i prowadzi do nieważności postępowania – uznał Sąd Najwyższy. Co więcej, nadał tej kontrowersyjnej tezie moc zasady prawnej, obowiązującej nie na przyszłość, lecz od dnia wydania wyroku. A to oznacza, że setki zapadłych wczoraj wyroków może być podważanych. W sądach panika. /…/
Czy będzie zmiana prawa? Pytanie jak na uchwałę SN zareaguje ustawodawca.15 kwietnia weszła w życie nowelizacja, która częściowo przywróciła składy trzyosobowe, ale tylko w sprawach, w których orzekają ławnicy (a takich jest bardzo niewiele). Możliwości są dwie, albo dojdzie do zmiany przepisów, albo Ministerstwo Sprawiedliwości uzna, że skoro problem zafundował Sąd Najwyższy, to niech sądownictwo go rozwiąże np. wydając przeciwną uchwałę, tym razem przez Izbę Cywilną, albo może nawet i pełny skład SN.
Po wygranej PiS „czeka nas rewolucja”? Tuleya wskazuje, co „pójdzie pod nóż”
— Partia rządzi, partia sądzi. Zero niezależnych stowarzyszeń prawniczych, zero wolnych mediów, wolnych wyborów, a przede wszystkim zero wolnych sądów. Czym to się będzie różnić od dyktatury? Nie potrafię tych różnic znaleźć. Żadnych — taką wizję przyszłości kreśli w rozmowie z Onetem sędzia Igor Tuleya, pytany o możliwe scenariusze w wypadku wygranej PiS w wyborach.
Magdalena Gałczyńska
Wcześniej nikomu nie przyszło do głowy, by pozbawić emerytów i emerytki możliwości odliczania składki zdrowotnej od podatku. wyborcza to wy 25.05.2023.
List Otwarty. Wbrew temu, co sugerujecie, to nie wasza łaskawość, ale obowiązująca od lat ustawa jest podstawą ustalania wysokości waloryzacji. Warto przy tym przypomnieć, że najwyższa w 2022 r. inflacja wynosiła 17,9%, zaś wskaźnik waloryzacji zaledwie 14,8%.
Szkoda, że premier polskiego rządu Mateusz Morawiecki ma tak kiepskie zdanie o inteligencji emerytek i emerytów, czego dowodem są zadane przez niego 2 przewrotne pytania w trakcie spotkania z seniorkami i seniorami w Warszawie.
/…/
PS Panie Premierze Mateuszu Morawiecki i Szanowna Pani Minister Marleno Maląg, komentarz ten przygotował emeryt Unii Pracy. Większość emerytek i emerytów, wbrew waszym oczekiwaniom, jest świadoma waszych hochsztaplerskich rządów.
Podkarpacka Policja 24.04.2023, Wioletta Kruk. Niektórzy policjanci mówią, że muszą się dzisiaj zastanawiać, czy ich działanie będzie mniej czy bardziej „polityczne”, chociaż powinni dbać wyłącznie o to, czy jest prawne czy bezprawne. Nie martwią się tym, że nałożyli komuś mandat słusznie, czy nie, ale tym, czy może wystawili go komuś, komu nie powinni – mówi generał Józef Gdański, emerytowany komendant wojewódzki policji w Rzeszowie. – Kiedy rozmawiam z podkarpackimi policjantami, którzy bywają w Warszawie, czy na wschodniej granicy, słyszę, że inaczej sobie wyobrażali służbę – dodaje.
Wioletta Kruk: liczba wakatów w policji to około 13 tysięcy. a chętnych do służby coraz mniej. pana to dziwi?
Generał Józef Gdański, emerytowany komendant wojewódzki policji w Rzeszowie: W ogóle. Nikt nie zakłada munduru dla samej idei. A policja nie jest dziś konkurencyjnym pracodawcą.
https://infosecurity24.pl/sluzby-mundurowe/policja/czy-policja-jest-gotowa-na-wojne-wideo
Dominik Mikołajczyk
W czasie regularnego konfliktu zbrojnego, policyjni specjalsi walczą ramię w ramię z żołnierzami. Pokazuje to doświadczenie z rosyjskiej inwazji na Ukrainę. Czy polscy kontrterroryści są przygotowani do zadań, jakie wykonują dziś ich koledzy z Ukrainy? Jak mówi w rozmowie z InfoSecurity24.pl – podczas V edycji Defence24 Day, European Defence Days – dr Michał Stępiński, były dyrektor Biura Operacji Antyterrorystycznych Policji KGP, potrzebne są zmiany systemowe, bo o ile przepisy przewidują wykorzystanie wojska do zadań policyjnych, o tyle działanie Policji w innym niż ustawowo przewidzianym charakterze jest zupełnie nieunormowane. Były szef BOA dodaje jednak, że choć Policja to nie wojsko, to wyszkolenie i przygotowanie „nie jest aż tak odmienne, ażeby nie mogło być wykorzystywane komplementarnie”. Dr Stępiński podkreśla, że „należy tworzyć system, który umożliwi wykorzystanie potencjału wszelkich zasobów naszego państwa do działa obronnych, a więc również potencjału jednostek niewojskowych”, i to nie tylko policyjnych specjalsów. Jednak, dodaje, „dużo pracy przed nami, by ten system militarny i niemilitarny potrafiły prawdę sprawnie działać w warunkach zagrożenia zbrojnego”.