XVIII. Ekwiwalent – presja ma sens – organy Policji wycofują kasacje, NSA umarza postępowania.

Po prawie 6 latach walki i presji, nastąpił zasadniczy przełom w kwestii wypłat wyrównania ekwiwalentu. Z informacji od naszych Koleżanek i Kolegów, a także z zapisów E-wokandy Naczelnego Sądu Administracyjnego dowiadujemy się, że organy Policji wycofują kasacje, a NSA umarza postępowania o wypłatę wyrównania ekwiwalentu.

Bardzo nas to cieszy, bo to zamyka prawie sześcioletnią walkę o uzyskanie wyrównania ekwiwalentu za niewykorzystany urlop. Mamy prawo do satysfakcji, bo już 17 grudnia 2018 roku zwróciliśmy się do ówczesnego Komendanta Głównego Policji, proponując co następuje: „W świetle powyższego, za całkowicie błędną uważamy praktykę odsyłającą wnioskodawców do sądu cywilnego, a także inne równie wymyślne dezinformacje. O braku racjonalności takich wskazówek, udzielanych w dodatku przez osoby nieuprawnione, może świadczyć chociażby koszt kilkudziesięciu tysięcy procesów, zarówno dla Policji jak i zwolnionych policjantów, który mógłby przekroczyć kwotę rzeczywistych zobowiązań. Zwłoka w realizacji tego roszczenia wpłynie również niekorzystnie na kumulację prawa do należnych odsetek ustawowych.

Niezrozumiałe wydają się również pisma wskazujące na przedawnienie roszczenia które w tym przypadku nie występuje. Jasno do tej kwestii odniósł się m. in. Sąd Najwyższy, stwierdzając, że roszczenie staje się wymagalne wówczas, kiedy wierzyciel może skutecznie żądać od dłużnika zadośćuczynienia jego roszczeniu (tak wyr. SN z dnia 12 lutego 1991 r., IIICRN 500/90, OSN 1992, nr 7-8, poz. 137).

Żartobliwie mówiąc, analiza nadsyłanych odpowiedzi wskazuje na obowiązywanie w Polsce różnych porządków prawnych zależnych od położenia geograficznego województwa i poziomu znajomości procedur administracyjnych przez aparat pomocniczy organów Policji i samych piastunów tych organów. Biorąc rzecz na poważnie, wydaje się że nie powinno być takich problemów, gdyż mamy jeden kodeks postępowania administracyjnego i ugruntowaną wiedzę o tym, że sprawy ze stosunku służbowego, a z taką niewątpliwie mamy do czynienia, mają charakter administracyjno-prawny. Podsumowując należy stwierdzić że w przypadku uznania roszczenia, naliczenia i wypłaty wyrównania ekwiwalentu mamy do czynienia z prostą czynnością materialno-techniczną, natomiast w przypadku odmowy /do której w tych przypadkach nie ma podstaw/ – niezbędne jest wydanie decyzji odmownej która otworzy drogę do instancyjnej skargi administracyjnej i umożliwi kontrolę sądu administracyjnego.

Panie Komendancie liczba napływających skarg w tej sprawie rośnie lawinowo, stąd nasza prośba o pilne uregulowanie tej kwestii w sposób zgodny z prawem i z korzyścią dla wszystkich podmiotów zainteresowanych wypłatą wyrównania ekwiwalentu, w tym dla samej Policji, która realizując wnioski niezwłocznie może zaoszczędzić na należnych wnioskodawcom odsetkach.”.

Minęło ponad 5 lat, sądy wydały tysiące /dziesiątki tysięcy/ wyroków, w praktyce organów Policji nic się nie zmieniło, co zobligowało nas do wystąpienia do obecnego Komendanta Głównego Policji, w którym zaproponowaliśmy Komendantowi Głównemu Policji Inspektorowi Markowi Boroniowi zakończenie kilkuletniej hucpy związanej z podjętą próbą pozbawienia kilkudziesięciotysięcznej grupy emerytowanych policjantów należnego im wyrównania ekwiwalentu urlopowego. To co się wydarzyło to klasyczny zamach na cudze mienie. Mienie znacznej wartości. Trwanie w błędzie lub głupocie poprzednika i jego dysponentów politycznych jest całkowicie niewytłumaczalne. Zapadło już ponad 1500 wyroków NSA obligujących do wypłaty wyrównania ekwiwalentu. Tylko w pierwszej połowie kwietnia zapadło 147 wyroków, z czego 39 opublikowano w Centralnej Bazie Wyroków Administracyjnych.

Przypomnieliśmy stanowisko Rzecznika Praw Obywatelskich zawarte w wystąpieniu o charakterze generalnym skierowanym do Komendanta Głównego Policji (WZF.7060.16.2021 z 20 lipca 2021 r.) – w sprawie wyrównania ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy i dodatkowy, po wyroku Trybunału Konstytucyjnego, w którym RPO stwierdził m.in.: „Co do zasady, czynność materialno-techniczna może zostać w każdym czasie zmieniona czy też uchylona. Od czynności tych nie służą sformalizowane środki zaskarżenia ani skarga do sądu administracyjnego (wyj. odmowa wypłaty świadczenia). Oba postępowania wszczynane są jedynie na żądanie stron. W mojej ocenie zainteresowany policjant, który odszedł ze służby w latach 19.10.2001 r. – 5.11.2020 r. i mający ustalone świadczenie na zakwestionowanych przez Trybunał zasadach, może w każdym czasie (art. 145a kpa nie znajduje tu zastosowania, albowiem dotyczy decyzji administracyjnych) na podstawie art. 190 ust. 4 Konstytucji wystąpić z wnioskiem o wyrównanie wysokości tego świadczenia”.

Zaproponowaliśmy, aby komendanci wojewódzcy i Komendant Główny Policji pilnie zaniechali składania kasacji od wyroków wojewódzkich sądów administracyjnych i wycofali z NSA dotychczas złożone. Zaoszczędzimy w ten sposób kilkanaście milionów złotych. Wskazaliśmy również, że warto też rozważyć kwestię wycofania wszystkich skarg z wojewódzkich sądów administracyjnych. Tak będzie taniej, nie tylko dla Policji, tak będzie taniej dla państwa polskiego.

Mając na uwadze, że należne odsetki za ponad pięć lat zwłoki zbliżają się do połowy wyliczonych kwot zwrotu, zaproponowaliśmy również rozważenie możliwości wypłaty odsetek w formule ugody pozasądowej. Tak byłoby sprawniej i taniej.

Po pięciu miesiącach doczekaliśmy się zmiany polityki w tej kwestii, co bardzo cieszy, chociaż nadal czekamy na odpowiedź na nasze wystąpienie.

Liczymy na to, że możliwe jest również porozumienie /zrozumienie!/ w kwestii odsetek. Sądy nie mają wątpliwości i przyznają je /nawet od daty zwolnienia ze służby/.

Tytułem puenty powtarzamy, że presja ma sens. Bardzo cieszy zapis w postanowieniu NSA z 17 września 2024 roku: „Pismem z dnia 10 września 2024 r. skarżący kasacyjnie organ cofnął wniesioną skargę kasacyjną”.

Pełna treść tego postanowienia prezentujemy w całości. Takich postanowień NSA wydał kilkadziesiąt. Cieszymy się, chociaż radość nasza jest ambiwalentna.

https://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/C12B42FD9A

III OSK 1965/23 – Postanowienie