Ekwiwalent – walka o prawo i sprawiedliwość

Już ponad dwa lata wspieramy tysiące naszych Koleżanek i Kolegów w trudnej drodze dochodzenia roszczeń z tytułu należnego wyrównania ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy lub dodatkowy. Świadczenie to stało się wymagalne z dniem 6 listopada 2018 roku z chwilą opublikowania wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 30 października 2018 r. sygn. akt K 7/15 (Dz. U. z 2018 r. poz. 2102/.

W tym czasie sądy administracyjne wydały kilkaset /ponad 400 zostało opublikowanych/ korzystnych wyroków.

Niestety w wyniku wejścia w życie z dniem 1 października 2020 roku ustawy z dnia 14 sierpnia 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach dotyczących wsparcia służb mundurowych nadzorowanych przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych, o zmianie ustawy o służbie więziennej oraz niektórych innych ustaw /Dz. U z 2020r. poz. 1610/, która dokonała w sprawie ekwiwalentu zapisu wprowadzającego wtórną niekonstytucyjność, organy Policji wydają decyzje odmawiające wypłaty, a Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wydał co najmniej jeden wyrok oddalający skargę policjanta /wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 8 października 2020 roku, sygn. akt II SA/Wa 286/20/.

Uzasadniając swój wyrok Sąd stwierdził m. in.: „Zdaniem Sądu, KGP, wydając zaskarżoną decyzję z […] listopada 2019r., utrzymującą w mocy ww. decyzję KWP z […] września 2019r., naruszył zatem art. 190 ust. 4 Konstytucji RP w związku z art. 115a u.P. i w związku z art. 66 ust. 2 Konstytucji RP przez ich błędną wykładnię i przyjęcie, że przepisy te nie dawały w chwili wydawania powołanych na wstępie decyzji KGP i KWP podstawy do wyliczenia ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy i dodatkowy, o których mowa we wniosku Skarżącego. W orzecznictwie Sądów administracyjnych, w tym w wyrokach Wojewódzkich Sądów Administracyjnych wskazanych w skardze, wskazywano wielokrotnie, że prawidłowa wykładnia ww. przepisów stanowi, w kontekście ww. orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego z 30 października 2018r. sygn. akt K 7/15, że świadczeniem ekwiwalentnym za dzień urlopu jest wynagrodzenie funkcjonariuszy za jeden dzień roboczy.

Sąd zwraca jednakowoż uwagę, że 1 października 2020r. weszła w życie ustawa z 14 sierpnia 2020r. o szczególnych rozwiązaniach dotyczących wsparcia służb mundurowych nadzorowanych przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych, o zmianie ustawy o Służbie Więziennej oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2020r. poz. 1610, zwana dalej: „ustawą nowelizującą”), która m.in. uregulowała kwestię wypłaty ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy i dodatkowy. Ustawa ta wykonuje ww. wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 30 października 2018r. sygn. akt K 7/15 i wprowadza do art. 115a u.P. przelicznik 1/21 miesięcznego uposażenia za jeden dzień urlopu, a nie 1/30 – tak jak przewidywał to art. 115a u.P.p. przed 6 listopada 2018r., czyli przed ogłoszeniem ww. orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego w urzędowym publikatorze.

Sąd wskazuje ponadto, że ustawodawca, normując kwestię ww. ekwiwalentu w art. 9 ust. 1 ww. ustawy nowelizującej wskazał, że przepis art. 115a zmienianej ustawy o Policji, w brzmieniu nadanym tą ustawą, stosuje się do spraw, dotyczących wypłaty ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy lub dodatkowy, wszczętych i niezakończonych przed dniem 6 listopada 2018r. oraz do spraw dotyczących wypłaty ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy lub dodatkowy policjantowi zwolnionemu ze służby od dnia 6 listopada 2018r. Ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop wypoczynkowy lub dodatkowy za okres przed dniem 6 listopada 2018r. ustala się na zasadach wynikających z przepisów ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu obowiązującym przed dniem 6 listopada 2018r. Przy obliczaniu wysokości ekwiwalentu pieniężnego, przysługującego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy lub dodatkowy za rok 2018, określa się proporcję liczby dni niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego lub dodatkowego przysługującego przed dniem 6 listopada 2018r. oraz od dnia 6 listopada 2018 r.

Sąd stwierdza, że jakkolwiek powołany wyżej przepis art. 9 ust. 1 ww. ustawy nowelizującej, wszedł w życie już po wydaniu zaskarżonej decyzji KGP, tym niemniej jego brzmienie w chwili orzekania przez Sąd, jednoznacznie wyklucza uwzględnienie wniosku Skarżącego. Ustawodawca przyjął bowiem w ww. przepisie art. 9 ust. 1 ww. ustawy nowelizującej, że art. 115a zmienianej ustawy o Policji, w brzmieniu nadanym ustawą nowelizującą, stosuje się jedynie do spraw, dotyczących wypłaty ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy lub dodatkowy, wszczętych i niezakończonych przed dniem 6 listopada 2018r. oraz do spraw dotyczących wypłaty ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy lub dodatkowy policjantowi zwolnionemu ze służby od dnia 6 listopada 2018r. Tym samym organy administracyjne obu instancji, które zarówno w zaskarżonej decyzji jak i w utrzymanej nią w mocy powoływały się na brak unormowań prawnych, które pozwoliłyby orzekać w sposób żądany przez Skarżącego w ww. wniosku z […]listopada 2018r., przy ponownym rozpoznawaniu sprawy zobowiązane będą orzekać, zgodnie z zasadą praworządności, przewidzianą w art. 6 k.p.a., na mocy ww. przepisu art. 9 ust. 1 ww. ustawy nowelizującej. W konsekwencji uchylenie przez Sąd zaskarżonej decyzji i poprzedzającej ją decyzji KWP nie spowodowałoby uwzględnienia ww. wniosku Skarżącego. Z akt administracyjnych sprawy wynika bowiem, że postępowanie administracyjne wszczęto po 6 listopada 2018r., w związku z wnioskiem Skarżącego z […] listopada 2018r., zaś Skarżącego zwolniono ze służby w Policji […] stycznia 2016r.

Tym samym uchylenie zaskarżonej decyzji KGP i utrzymanej nią w mocy ww. decyzji KWP, wobec stwierdzonych przez Sąd ww. naruszeń, w przypadku zastosowania przy ponownym rozpoznawaniu sprawy obowiązującego art. 9 ust. 1 ustawy nowelizującej, w związku z art. 6 k.p.a. i art. 7 Konstytucji RP – nie spowodowałoby odmiennego rozpatrzenia sprawy wszczętej ww. wnioskiem Skarżącego z […] listopada 2018r. Nie sposób więc uznać, że wyżej wskazane przez Sąd wadliwości wydanych w sprawie decyzji (KWP z […] września 2019r. i KGP z […] listopada 2019r.) miały, czy też mogły mieć istotny wpływ na wynik sprawy, w związku z wykonaniem przez ustawodawcę ww. wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 30 października 2018r. sygn. akt K 7/15 w sposób wskazany w ww. art. 9 ust. 1 ww. ustawy nowelizującej.

4. Sąd, mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 151 P.p.s.a., orzekł, jak w sentencji wyroku”.

Wyrok ten, stoi w całkowitej opozycji do dotychczasowej linii orzeczniczej sądów w tej sprawie. W zaistniałej sytuacji po analizie dotychczasowego orzecznictwa, w dniu 15 stycznia 2021 roku, Prezes ZG SEiRP wystąpił do Rzecznika Praw Obywatelskich o zwrócenie się do Naczelnego Sądu Administracyjnego z wnioskiem o podjęcie uchwały, o której mowa w art. 15 § 1 pkt 2 p.p.s.a..

W oparciu o wyżej przytoczony przepis, Naczelny Sąd Administracyjny jest uprawniony do podejmowania uchwał /określanych mianem abstrakcyjnych/ mających na celu wyjaśnienie przepisów prawnych, których stosowanie wywołało rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych oraz uchwał konkretnych – zawierających rozstrzygnięcia zagadnień prawnych budzących poważne wątpliwości w konkretnej sprawie administracyjnej. Uchwały NSA mają moc wiążącą dla wszystkich składów orzekających wojewódzkich sądów administracyjnych i NSA.

W wystąpieniu do RPO podkreśliliśmy, że związku z ujawnionymi rozbieżnościami w orzecznictwie sądów administracyjnych, w tym Naczelnego Sądu Administracyjnego postulujemy skierowanie do NSA wniosku o rozstrzygnięcie następującego zagadnienia prawnego: „Czy art. 9 ust. 1 ustawy o wsparciu służb mundurowych w zw. z art. 115a ustawy o Policji należy wykładać w ten sposób, że ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop wypoczynkowy lub dodatkowy za okres przed dniem 6 listopada 2018 r. ustala się w wysokości wynagrodzenia funkcjonariusza za jeden dzień roboczy na dzień zwolnienia ze służby, czy też w wysokości 1/30 części miesięcznego uposażenia zasadniczego wraz z dodatkami o charakterze stałym należnego na ostatnio zajmowanym stanowisku służbowym.”

Mamy nadzieję, że Rzecznik Praw Obywatelskich uwzględni naszą argumentację i społeczne znaczenie prawidłowej wykładni prawa, celowo skomplikowanego przez administrację rządową, dla ponad 70. tysięcznej grupy policjantów w stanie spoczynku, ludzi którzy dobrze znają prawo, dlatego oczekują zwykłej sprawiedliwości.

Wystąpienie do Rzecznika Praw Obywatelskich

Jak już informowaliśmy, w związku z ujawnionymi rozbieżnościami w orzecznictwie sądów administracyjnych, w tym Naczelnego Sądu Administracyjnego, w dniu 15 stycznia 2021 roku skierowaliśmy do Rzecznika Praw Obywatelskich wystąpienie postulując, skierowanie do NSA wniosku o rozstrzygnięcie następującego zagadnienia prawnego: „Czy art. 9 ust. 1 ustawy o wsparciu służb mundurowych w zw. z art. 115a ustawy o Policji należy wykładać w ten sposób, że ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop wypoczynkowy lub dodatkowy za okres przed dniem 6 listopada 2018 r. ustala się w wysokości wynagrodzenia funkcjonariusza za jeden dzień roboczy na dzień zwolnienia ze służby, czy też w wysokości 1/30 części miesięcznego uposażenia zasadniczego wraz z dodatkami o charakterze stałym należnego na ostatnio zajmowanym stanowisku służbowym.”

W dniu 22 stycznia 2021 roku, I wiceprezes ZG SEiRP – kolega Jerzy Skrycki, w bezpośredniej rozmowie z Panem Tomaszem Oklejakiem – Naczelnikiem Wydziału do Spraw Żołnierzy i Funkcjonariuszy w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich, potwierdził, że w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich trwają intensywne prace nad analizą naszego wniosku.

Z treścią wniosku można się zapoznać tutaj: link do wniosku

PODZIĘKOWANIE

Serdecznie dziękujemy Panu Andrzejowi HAŃDEREK z Kancelarii Prawnej Radcy Prawnego Andrzej Hańderek w Krakowie https://www.ahanderek.pl/kontakt.html za merytoryczne wsparcie wniosku do Rzecznika Praw Obywatelskich