WSA w Białymstoku występuje do TK z pytaniem prawnym ws. wyrównania ekwiwalentu

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku postanowił przedstawić Trybunałowi Konstytucyjnemu pytanie prawne dotyczące wyrównania ekwiwalentu pieniężnego z tytułu niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego lub dodatkowego (link do Postanowienia z dnia 21.01.2021r.: http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/69A1D1435D).

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący – sędzia WSA Małgorzata Roleder Sędziowie: sędzia NSA Elżbieta Trykoszko asesor sądowy WSA Elżbieta Lemańska (spr.) w sprawie II SA/Bk 866/20 po rozpoznaniu w dniu 21 stycznia 2021 r. w Wydziale II na posiedzeniu niejawnym w sprawie ze skargi J. S. na decyzję Komendanta Wojewódzkiego Policji w B. z dnia […] listopada 2020 r. nr […] w przedmiocie odmowy wyrównania ekwiwalentu pieniężnego z tytułu niewykorzystanego urlopu wypoczynkowego lub dodatkowego p o s t a n a w i a

1. na podstawie art. 193 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. nr 78, poz. 483 ze zm.) oraz art. 33 ust. 3 ustawy z dnia 30 listopada 2016 r. o organizacji i trybie postępowania przed Trybunałem Konstytucyjnym (Dz. U. z 2019 r. poz. 2393) przedstawić Trybunałowi Konstytucyjnemu następujące pytanie prawne:

„Czy art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 14 sierpnia 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach dotyczących wsparcia służb mundurowych nadzorowanych przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych, o zmianie ustawy o Służbie Więziennej oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1610) w zakresie, w jakim wyłącza stosowanie przepisu art. 115a ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. z 2020 r. poz. 360 ze zm.) w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 października 2020 r. do spraw dotyczących ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy lub dodatkowy wszczętych po dniu 6 listopada 2018 r. w odniesieniu do policjantów zwolnionych ze służby przed dniem 6 listopada 2018r. jest zgodny z art. 2, art. 8 ust. 1, art. 32 ust. 1, art. 190 ust. 1, 3 i 4 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.;”

2. na podstawie art. 124 § 1 pkt 5 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2019 r., poz. 2325 ze zm.) zawiesić postępowanie przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Białymstoku.

Komentarz

Postępowanie zostało zawieszone na podstawie art. 124 § 1 ppsa, zgodnie z którym –

Sąd zawiesza postępowanie z urzędu: (…)

5) w razie przedstawienia przez sąd w tym postępowaniu pytania prawnego Trybunałowi Konstytucyjnemu albo Trybunałowi Sprawiedliwości Unii Europejskiej;

Jest to tzw. obligatoryjne zawieszenie postępowania z urzędu, co oznacza że zawieszenie postępowania w tej sprawie jest konieczne.

Dla nas istotne jest, jak wobec tego „zdarzenia” zachowają się inne sądy administracyjne w kraju, w kontekście procedowanych tam licznych spraw dot. wyrównania ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy lub dodatkowy.

Zgodnie z art. 125§ 1 ppsa:

Sąd może zawiesić postępowanie z urzędu:

1) jeżeli rozstrzygnięcie sprawy zależy od wyniku innego toczącego się postępowania administracyjnego, sądowoadministracyjnego, sądowego, przed Trybunałem Konstytucyjnym lub Trybunałem Sprawiedliwości Unii Europejskiej;(…).

Jest to tzw.  fakultatywne zawieszenie postępowania, co oznacza że sąd może zawiesić postępowanie – ale nie musi. Oczekujemy, że wojewódzkie sądy administracyjne nie zechcą korzystać z tej możliwości i nie będą zawieszać postępowań do czasu orzeczenia w tej sprawie przez Trybunał Konstytucyjny.

Nie mamy wątpliwości, że sądy powinny samodzielnie procedować, gdyż jak wskazano w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 8 sierpnia 2017 r. (I UK 325/16) w sytuacji, gdy treść danej normy jest oczywiście sprzeczna z Konstytucją sąd powszechny może samodzielnie odmówić zastosowania przepisu nowej ustawy, co ma miejsce, np. wtedy gdy nowa norma powtarza treść normy uznanej już za niezgodną z Konstytucją przez TK. (tzw. wtórna niekonstytucyjność).

Ustawodawca w art. 9 ust. 1 ustawy o wsparciu służb mundurowych zawarł regulację  „Ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop wypoczynkowy lub dodatkowy za okres przed dniem 6 listopada 2018 r. ustala się na zasadach wynikających z przepisów ustawy zmienianej w art. 1 w brzmieniu obowiązującym przed dniem 6 listopada 2018 r.”. Oznacza to, że ustawodawca w nowej ustawie powtórzył przepis uznany za niekonstytucyjny na mocy wcześniejszego wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 30 października 2018 r. sygn. akt K 7/15 (Dz. U. z 2018 r., poz. 2102).

Zadanie pytania Trybunałowi Konstytucyjnemu przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku zdaje się być z góry skazane na niepowodzenie z uwagi na niedopuszczalność wydania orzeczenia. Ponowne badanie przez Trybunał Konstytucyjny tej samej normy prawnej jest niemożliwe z uwagi na brzmienie art. 39 ust. 1 pkt 1) ustawy z dnia 1 sierpnia 1997 r. o Trybunale Konstytucyjnym. Trybunał umarza postępowanie jeżeli wydanie orzeczenia jest zbędne lub niedopuszczalne i dotyczy to sytuacji, gdy w tożsamej sprawie już wcześniej Trybunał Konstytucyjny orzekł.

Można więc uznać, że proces komplikowania procesu administracyjnego w sprawie wyrównania ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy i dodatkowy – trwa.

Opracowała Jolanta Domańska-Paluszak,

dnia 27 stycznia 2021 r.